CO2-uitstoot van gebouwen gaat de verkeerde kant op

Verleden week publiceerden de Verenigde Naties een statusrapport over de CO2-uitstoot door gebouwen en bouwactiviteiten. De resultaten zijn verontrustend, want de CO2-uitstoot bereikt een nieuwe piek en staat in schril contrast met de 0-emissie doelstellingen voor 2050. Anders dan de titel laat vermoeden, slaat het ‘2022 Global Status Report for Buildings and Construction’ op het jaar 2021. Dat jaar stegen de investeringen in energie-efficiëntie van gebouwen weliswaar met 16% tot 237 miljard dollar, maar de toename van het totale vloeroppervlak deed zwaar afbreuk aan deze efficiëntie-inspanningen.

De door het gebruik van de gebouwen veroorzaakte CO2-uitstoot – hoofdzakelijk het resultaat van energieverbruik - lag 5% hoger dan in 2020 en 2% boven de piek van 2019, voor de uitbraak van de gezondheidscrisis.
Ondanks een toename van de investeringen in energie-efficiëntie en een lagere energie-intensiteit, zijn het energieverbruik en de CO2-uitstoot van gebouwen en de bouwsector verder gestegen tot een absolute recordhoogte, concludeert het ‘2022 Global Status Report for Buildings and Construction’.
Het rapport wijst er verder op dat gebouwen en de bouwsector in 2021 samen meer dan 34% aandeel hadden in de energievraag en ongeveer 37% van de energie- en proces gerelateerde CO2-emissies.

Groeiende kloof tussen realiteit en doelstelling
De energie gerelateerde CO2-emissies als gevolg van het gebruik van gebouwen bereikten tien gigaton CO2-equivalent. In 2021 nam de operationele energievraag voor verwarming, koeling, verlichting en apparatuur in gebouwen met ongeveer 4% toe t.o.v. 2020 en met +3% in vergelijking tot 2019.
Volgens het rapport van de ‘Global Alliance for Buildings and Construction’ (GlobalABC) betekent dit dat de kloof tussen de klimaatprestaties en de doelstelling van 0-emissie tegen 2050 alleen maar groter wordt.
Inger Andersen, Executive Director van het ‘United Nations Environment Programme’ (UNEP): “Gebouwen vertegenwoordigen 40% van de Europese energievraag, waarvan 80% uit fossiele brandstoffen bestaat. Deze vaststelling vereist onmiddellijke actie, investeringen en beleid om energiezekerheid op korte en lange termijn veilig te stellen”.
De emissie-intensiteit van de sector in kilogram CO2 per vierkante meter daalde van 43 in 2015 naar 40 in 2021, terwijl de energie-intensiteit in kilowattuur per vierkante meter daalde van 153 in 2015 naar 152 in 2021.
De toename van het wereldwijde bruto vloeroppervlak tussen 2015 en 2021 is gelijk aan de totale oppervlakte met gebouwen van Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland. Uitgespreid over één niveau zou dat neerkomen op ongeveer 24.000 vierkante kilometer!

Teken van hoop?
Het rapport laat ook nog een teken van hoop. De stijgende kosten van fossiele brandstoffen als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de crisis in de kosten van levensonderhoud geven prikkels om te investeren in energie-efficiëntie, hoewel de uitholling van de koopkracht en de impact van lonen en materiaalkosten de investeringen kunnen vertragen. "De oplossing kan liggen in het feit dat regeringen de steun richten op koolstofarme en koolstofvrije investeringsactiviteiten in gebouwen door middel van financiële en niet-financiële prikkels" adviseert Inger Andersen.
In de periode 2015 - 2021 steeg het aantal landen met bouwenergiecodes (vb. energieprestatielabels) van 62 naar 79. Toch hebben slechts 26% van de landen verplichte bouwenergiecodes voor de volledige sector.